Αυτό το «βιβλίο χωρίς τίτλο» έχει μια μικρή ιδιαιτερότητα: δεν είναι ακόμα έτοιμο! Τα σκίτσα είναι ημιτελή, η ιστορία ανολοκλήρωτη κι ο συγγραφέας… πού άραγε να είναι; «Εεε, συγγραφέα!»

Φυσικά, ο συγγραφέας δεν είναι άλλος από τον βραβευμένο Γάλλο εικονογράφο Ερβέ Τυλλέ (1958), ο οποίος για μία ακόμα φορά μας εκπλήσσει με τη δημιουργικότητα του. Τα βιβλία του –συνολικά ενενήντα, τέσσερα από αυτά μεταφρασμένα στα ελληνικά- πάντα κρύβουν εκπλήξεις για τους αναγνώστες. Τους καλούν να συμμετάσχουν, να ακολουθήσουν αστείες οδηγίες, να παίξουν, να πειραματιστούν. Είναι ιδανικά για τις μικρές ηλικίες (2+), όπως και για τα παιδιά που αποσπάται εύκολα η προσοχή τους και δεν μπορούν να παρακολουθήσουν μια ιστορία έως το τέλος.  Με πολύχρωμες, απλές εικόνες  –θυμίζουν παιδικές ζωγραφιές-, χιούμορ και φαντασία ο Ερβέ Τυλλέ μεταμορφώνει την ανάγνωση σε μια δημιουργική και διασκεδαστική εμπειρία: τα παιδιά πατάνε κύκλους που πολλαπλασιάζονται, μιμούνται αστείους ήχους, ανακατεύουν χρώματα.

Βέβαια, το «βιβλίο χωρίς τίτλο» διαφέρει από όσα δικά του έχουμε διαβάσει κι είναι πράγματι πολύ πρωτοποριακό για έργο παιδικής λογοτεχνίας. Με το που το ανοίγουμε, βλέπουμε στην πρώτη σελίδα ένα γουρούνι και μια νεράιδα να παίζουν ανέμελα μπάλα. Σε ένα σκηνικό με ακανόνιστες χρωματιστές πινελιές, ερωτηματικά και μουντζούρες. Μόλις αντιλαμβάνονται την «παρουσία» μας, αιφνιδιάζονται: «Κάποιοι άνοιξαν το βιβλίο!». Καλούν έντρομοι και τους υπόλοιπους ήρωες να έρθουν. Όλοι είναι σκίτσα μισοτελειωμένα, το καθένα σε διαφορετικό στάδιο εξέλιξης.

Μας περιεργάζονται, μας κάνουν ερωτήσεις, μας εξηγούν ότι το βιβλίο δεν έχει ακόμα γραφτεί κανονικά. Ωστόσο, κερδίζουμε τη συμπάθεια τους και προθυμοποιούνται να μας πουν ένα παραμύθι. Δε γνωρίζουν, όμως, τον τρόπο και φωνάζουν το στρογγυλό τέρας να τους βοηθήσει. Κάνει μία εντυπωσιακή είσοδο, μας λέει πως είμαστε «ότι πρέπει για μεζεδάκια», μα ούτε αυτό ξέρει να φτιάχνει παραμύθια.

Τότε, προτείνει να βρουν τον συγγραφέα, τον οποίο παρεμπιπτόντως έχουν πολύ καιρό να δουν. Όλοι μαζί χαλάνε τον κόσμο με τις φωνές τους: «Εεεε, Συγγραφέα» (φράση που ανέφερα και πριν, αλλά είναι από τα αγαπημένα μου σημεία). Εμφανίζεται, λοιπόν, στο εργαστήριο του, ο Τυλλέ αυτοπροσώπως -το κεφάλι του είναι φωτογραφία του ίδιου και το σώμα του σκίτσο. Εκπλήσσεται, όταν μας αντικρίζει, δεν χαίρεται και πολύ, θα έλεγα. Πώς αντιδράει; Θα μας κάνει την χάρη να μας διηγηθεί επιτέλους ένα παραμύθι;

Πρόκειται για ένα ευφάνταστο βιβλίο που εντυπωσίασε τόσο εμένα όσο και τα μικρά μου. Συνειρμικά με πήγε στα παρασκήνια μιας θεατρικής σκηνής και στο «Έξι πρόσωπα ζητούν συγγραφέα» του Λουίτζι Πιραντέλο, ως προς την τεχνική και εν μέρει την υπόθεση. Με έξυπνο κι αστείο τρόπο ο Τυλλέ ξεφεύγει από τα όρια της παραδοσιακής αφήγησης και μεταφέρει τα παιδιά στο εργαστήρι του συγγραφέα. Με διασκεδαστικές και πρωτότυπες λεπτομέρειες τους δείχνει πώς δημιουργείται ένα βιβλίο. Τα βοηθάει να κατανοήσουν σημαντικές έννοιες: τι είναι οι ήρωες, η ιστορία, ο συγγραφέας, πώς φτιάχνονται οι εικόνες.

Τα μικρά αποκρίνονται στις ερωτήσεις των ηρώων και του συγγραφέα, γελάνε πάρα πολύ, κάθε σελίδα είναι και μία έκπληξη. Βέβαια, απευθύνεται σε παιδιά από τεσσάρων και πάνω, κι η αλήθεια είναι ότι στην πρώτη ανάγνωση το τρίχρονό μου, κοίταζε αποσβολωμένο, όσο το εφτάχρονο κι εγώ ξεκαρδιζόμασταν. Στις επόμενες όμως, μπήκε στο νόημα, και μάλιστα μας ανακοίνωσε ότι όταν μεγαλώσει, θέλει να γίνει συγγραφέας (!) όπως ο Τυλλέ.

Κάθε φορά που το διαβάζουμε κάνουμε και μια διαφορετική δραστηριότητα:

• Ζωγραφίζουνε τους ήρωες (όπως βλέπετε και στις φώτο)
• Παίζουμε ότι είμαι εγώ ο αναγνώστης, εκείνοι οι ήρωες του βιβλίου ή αντίστροφα. (Μπορεί να γίνει πολύ όμορφη θεατρική παράσταση για το νηπιαγωγείο)
• Με το εφτάχρονο, σκεφτόμαστε πιθανούς τίτλους, πώς θα είναι οι ήρωες όταν ολοκληρωθούν, φανταζόμαστε τη συνέχεια της ιστορίας.
• Βλέπουμε τους ήρωες να μας λένε “ευχαριστώ” σε πολλές γλώσσες.

Με το «βιβλίο χωρίς τίτλο» ο Τυλλέ αποδεικνύει ότι είναι ένας ευφυής, ταλαντούχος δημιουργός, που του αρέσει το παιχνίδι κι εμάς μας ενθουσιάζει να παίζουμε μαζί του.

Απόδοση: Θεόφιλος Μπαχτσεβάνης

Εκδόσεις Νεφέλη 2014

Ηλικία: 4+